Sinds enkele weken reis ik af en toe met de OV-chipkaart. Het lelijke ding zit zo vol domme techniek en halfbakken ontwerpbeslissingen, dat het me nuttig leek om me in het debat te mengen. We gaan het hier niet hebben over de kraakbaarheid van de chip of de privacy-gevolgen; dat kunnen anderen veel beter dan ik. Het dagelijkse gemak daarentegen…Met de metro in Amsterdam, kind in de kinderwagen, vrouw aan de arm. De kinderwagenpoortjes blijken een (onzichtbare, onvoelbare, onhoorbare en overigens ook strict geheime, want nergens gedocumenteerde) toegangsdetectie te hebben: ze gaan pas open als je in de buurt van de Geheime Detectie iets beweegt nadat je bent ingecheckt.
Eerst de kinderwagen voor het poortje zetten, dan inchecken: dat werkt dus niet, want dan beweegt er niets. Het hek blijft hermetisch gesloten. Het licht is wel groen geweest, dus wanhopig rijd je je kinderwagen nog eens tegen het poortje aan – maar het blijft dicht. Help, vier euro! Je rijd naar in wanhoop al naar achteren maar opeens gaat het poortje open (want nu detecteert de Geheime Detector zowaar een beweging). Wel gaat het poortje nu vrijwel meteen weer dicht, want de computer constateert ook
dat je hebt wel heel lang staan treuzelen en dat Mag Blijkbaar Niet.
Op station Sloterdijk is dat type hek gecombineerd met een lift en een uiterst klein balkonnetje. Dus: uitgang lift, zes vierkante meter ruimte, OV-chip-poortje. Daar ging het zo: een man in een scootmobiel en twee ouders met wandelwagen komen uit de metro en willen naar de lift.
Ondertussen zijn er met de lift ook twee ouders met wandelwagen gearriveerd. Zij staan aan de andere kant van het poortje, op hun zes vierkante meter. Vol. Het poortje begrijpt er niets van: aan de ene kant probeert iemand uit te checken, aan de andere kant probeert iemand in te checken en de Geheime Detector bemerkt aan beide zijden activiteit. Het display meldt achtereenvolgens vanalles: defect (het poortje gaat open en helaas meteen weer dicht). Inchecken (aan de ene kant) werkt niet (“ongeldige actie”); aan de andere kant kan mijn echtgenote ook niet uitchecken. Niemand begrijpt er iets van, tot plotseling het poortje wel open gaat. Omdat ik het helemaal niet meer vertrouw, houd ik de poortjes met de hand open: iedereen kan in en uit, wie naar beneden wil gaat de lift in en wie het perron op wil, doet dat.
Beneden aangekomen houdt mijn vrouw haar chipkaart bij de automaat: ze blijkt niet uitgecheckt. Maar ja: je bent het perron al af, dus hoe zou je moeten uitchecken? Nergens een helpdesk van het GVB, nergens een handleiding.
Twee OV-beveiligers, met felgele hesjes, komen vanaf het perron aangelopen. “Heren, weet u misschien waar we hier kunnen uitchecken?”
De verbaasde blik van de eerste beveiliger spreekt boekdelen. Gelukkig heeft beveiliger twee een goed idee: “geeft u dat kaartje maar aan mij!” Hij loopt het perron op, checkt de kaart uit en komt weer terug.
Lang leve de intermenselijke verlossing van de computerproblemen.
Dat is inderdaad waar, ik heb met plezier de OV-chip geintroduceerd, en ook met een kladblok alle voorkomende problemen geïnventariseerd en het aan het GVB toegespeeld met motivatie hier iets aan te doen.
Je ziet de hekjes twee kanten open klappen en beide reizigers tegen elkaar opklappen. We hebben er hartelijk om gelachen, die onzin. Maar dat is wel gebeurd. Het schijnt dat er afgekeurde apparatuur uit Rotterdam is aangeschaft en in Amsterdam is opgesteld, met het idee we drukken het er allemaal even door. Luisteren naar de klant en ook de medewerkers, daar is het bedrijf oostindies doof voor.